DIỄN TỪ CỦA ĐỨC GIÁO HOÀNG LÊÔ XIV
GỬI CÁC CHUYÊN GIA TRUYỀN THÔNG
Hội trường Phaolô VI – Thứ Hai, ngày 12 tháng 5 năm 2025
Chào anh chị em, và cảm ơn vì sự chào đón tuyệt vời này!
Người ta nói rằng tiếng vỗ tay ở phần mở đầu thì không có nghĩa gì lắm… Nếu đến cuối buổi, anh chị em vẫn còn thức và vẫn muốn vỗ tay… thì tôi xin cảm ơn rất nhiều!
Anh chị em thân mến!
Tôi xin gửi lời chào mừng đến anh chị em – những đại diện truyền thông đến từ khắp nơi trên thế giới. Tôi chân thành cảm ơn vì công việc anh chị em đã thực hiện và đang thực hiện ngay lúc này, trong một thời điểm thực sự là thời khắc ân sủng của Hội Thánh.
Trong bài “Bài giảng trên núi”, Chúa Giêsu đã công bố: “Phúc thay ai xây dựng hoà bình” (Mt 5,9). Đây là một mối phúc kêu gọi tất cả chúng ta, và cách riêng, liên quan mật thiết đến anh chị em – mời gọi mỗi người dấn thân kiến tạo một hình thức truyền thông khác: một truyền thông không tìm kiếm sự đồng thuận bằng mọi giá, không vận dụng lời lẽ công kích, không chạy theo mô hình cạnh tranh, không bao giờ tách rời việc tìm kiếm sự thật khỏi lòng yêu mến và khiêm tốn phải có trong hành trình tìm kiếm ấy. Hòa bình bắt đầu từ mỗi người chúng ta: từ ánh mắt chúng ta nhìn người khác, từ cách ta lắng nghe họ, từ cách chúng ta nói về họ. Và theo nghĩa đó, cách chúng ta truyền thông có tầm quan trọng căn bản: chúng ta phải nói “không” với cuộc chiến ngôn từ và hình ảnh, phải khước từ mô hình truyền thông theo lối đối đầu và hủy diệt.
Vì thế, hôm nay, tôi muốn một lần nữa khẳng định sự liên đới của Hội Thánh đối với các nhà báo bị cầm tù vì đã tìm cách nói lên sự thật. Qua lời nói này, tôi cũng xin kêu gọi trả tự do cho họ. Hội Thánh nhận ra nơi những chứng nhân ấy – cách riêng những ai tường thuật chiến tranh và phải trả giá bằng mạng sống – sự can đảm của những người bảo vệ phẩm giá, công lý và quyền của các dân tộc được tiếp cận thông tin. Bởi vì chỉ có những dân tộc được thông tin đầy đủ mới có thể đưa ra các chọn lựa tự do. Nỗi đau của các ký giả bị giam cầm chất vấn lương tâm các quốc gia và cộng đồng quốc tế, mời gọi tất cả chúng ta bảo vệ giá trị quý báu của tự do ngôn luận và tự do báo chí.
Cảm ơn anh chị em, những người bạn thân quý, vì sự phục vụ cho sự thật của anh chị em. Những tuần qua, anh chị em đã hiện diện tại Rôma để thuật lại câu chuyện về Hội Thánh – về sự đa dạng của Hội Thánh, và cũng là sự hiệp nhất của Hội Thánh. Anh chị em đã đồng hành trong các nghi lễ của Tuần Thánh, rồi thuật lại nỗi đau do sự ra đi của Đức Giáo hoàng Phanxicô, một biến cố diễn ra trong ánh sáng của mầu nhiệm Phục Sinh. Chính niềm tin phục sinh ấy đã dẫn đưa chúng ta bước vào tinh thần của Mật nghị Hồng y – thời điểm anh chị em đã đặc biệt vất vả dấn thân – và ngay cả trong hoàn cảnh đó, anh chị em vẫn biết kể lại vẻ đẹp của tình yêu Đức Kitô, tình yêu quy tụ tất cả chúng ta và làm nên một dân duy nhất, được dẫn dắt bởi Vị Mục Tử nhân lành.
Chúng ta đang sống trong một thời đại khó khăn – cả trong việc trải nghiệm lẫn tường thuật – một thời đại đặt ra thách đố cho tất cả chúng ta, mà chúng ta không được phép trốn tránh. Trái lại, thời đại này mời gọi mỗi người, trong vai trò và sứ mạng của mình, không bao giờ đầu hàng trước sự tầm thường. Hội Thánh được mời gọi đón nhận thách đố của thời đại; cũng vậy, truyền thông và báo chí không thể đứng ngoài thời gian và lịch sử. Thánh Augustinô nhắc nhớ chúng ta rằng: “Hãy sống tốt, và thời đại sẽ tốt. Chúng ta chính là thời đại” (Bài giảng 311).
Tôi xin cảm ơn anh chị em, vì tất cả những gì anh chị em đã làm để vượt thoát các định kiến và khuôn mẫu thường xuyên được áp dụng lên đời sống Kitô giáo và chính đời sống Hội Thánh. Cảm ơn anh chị em vì đã biết nắm bắt được điều cốt yếu nơi bản chất của Hội Thánh chúng ta và đã chuyển tải điều đó bằng mọi phương tiện đến toàn thế giới.
Ngày nay, một trong những thách đố lớn nhất là xây dựng một nền truyền thông có khả năng đưa nhân loại thoát ra khỏi “tháp Babel” – nơi mà nhiều khi chúng ta bị vây hãm trong sự hỗn loạn của các ngôn ngữ thiếu tình yêu, thậm chí bị lôi kéo bởi ý thức hệ hay phe phái. Đó là lý do vì sao phong cách truyền thông mà anh chị em chọn lựa – ngôn từ anh chị em dùng và cung cách anh chị em thể hiện – mang tầm quan trọng rất lớn. Truyền thông không chỉ đơn thuần là truyền tải thông tin: nó tạo nên văn hoá, những môi trường của con người và kỹ thuật số – trở thành không gian đối thoại và gặp gỡ.. Và trước bối cảnh phát triển công nghệ, sứ mạng này lại càng cấp thiết hơn bao giờ hết.
Tôi nghĩ đặc biệt đến trí tuệ nhân tạo, với tiềm năng khổng lồ của nó, nhưng đồng thời đòi hỏi nơi chúng ta sự trách nhiệm và khả năng phân định, để có thể hướng dẫn các công cụ ấy phục vụ lợi ích chung và mang lại ích lợi đích thực cho nhân loại. Và trách nhiệm này liên hệ đến tất cả mọi người, tuỳ theo tuổi tác và vai trò xã hội của mỗi người.
Anh chị em thân mến, chúng ta sẽ có thời gian để hiểu nhau nhiều hơn. Nhưng chúng ta đã sống – và có thể cùng nhau nói như vậy – những ngày vừa qua thật đặc biệt. Những ngày ấy, chúng ta đã sống cùng nhau qua mọi phương tiện truyền thông: truyền hình, phát thanh, internet, mạng xã hội. Tôi ước ao rằng mỗi người trong chúng ta có thể nói: những ngày vừa qua đã hé mở cho chúng ta một phần mầu nhiệm nhân loại, và để lại trong ta một ước muốn yêu thương và bình an.
Chính vì thế, hôm nay tôi lập lại lời mời gọi mà Đức Thánh Cha Phanxicô đã để lại trong sứ điệp cuối cùng của ngài nhân Ngày Thế giới Truyền thông Xã hội:
“Chúng ta hãy làm cho truyền thông không còn định kiến, thù hận, cực đoan và oán giận; hãy làm cho truyền thông trở nên nhẹ nhàng, không hung hăng. Chúng ta không cần một truyền thông ồn ào, thích thể hiện sức mạnh, mà cần một truyền thông biết lắng nghe, biết nâng đỡ tiếng nói của những người yếu thế. Hãy dùng lời nói nhẹ nhàng – và chúng ta sẽ góp phần làm cho thế giới trở nên hòa bình hơn. Một truyền thông bình tĩnh, biết làm dịu lòng người sẽ giúp chúng ta nhìn thế giới bằng ánh mắt khác và hành động đúng với giá trị con người của mình.”
Anh chị em là những người đứng ở tuyến đầu để thuật lại các cuộc xung đột và những hy vọng về hoà bình, các tình huống bất công và nghèo khổ, cũng như công trình âm thầm của biết bao người đang xây dựng một thế giới tốt đẹp hơn. Vì thế, tôi mời gọi anh chị em – với sự can đảm và ý thức – hãy chọn lựa con đường của một nền truyền thông vì hoà bình.
Xin cảm ơn anh chị em. Xin Thiên Chúa chúc lành cho anh chị em! Và xin hẹn gặp lại.
nguồn Vatican.va
Chuyển ngữ Lm. André Tuấn, aa