Khái Quát Công Đồng Chung Nicea 325 và Các Tín Biểu (Chương 4)
Chương 4: Các Cuộc Tranh Luận Thần Học và Thuật Ngữ
1. Học Thuyết Ariô và Phản ứng của Các Nghị Phụ Công Đồng Nicêa
Cuộc tranh luận bùng nổ đầu thế kỷ IV xoay quanh giáo huấn của Ariô (Giáo sĩ tại Alexandria, †336), người chủ trương rằng Ngôi Lời (Logos, tức Chúa Con) không đồng vĩnh cửu với Chúa Cha và không cùng bản thể với Ngài. Ariô lý luận: nếu Chúa Con thực sự là Con, thì phải được sinh ra sau Chúa Cha, nên đã “có một thời điểm khi Ngài chưa hiện hữu” (ἦν ποτέ ὅτε οὐκ ἦν). Theo Ariô, Ngôi Lời là thụ tạo đầu tiên Thiên Chúa dựng nên từ hư vô (ex nihilo, “ἐξ οὐκ ὄντων”), nhờ đó muôn vật khác được tạo dựng; vì là thụ tạo, Ngài không đồng vĩnh cửu, không đồng đẳng và có thể thay đổi hoặc phạm tội bởi bản tính thụ tạo của mình. Nói cách khác, Ariô phủ nhận thần tính đồng bản thể của Đức...