Thánh Anê (290-303) hay còn được gọi là thánh Inê người thành Rôma, là thánh trinh nữ tử đạo, mừng lễ ngày 21 Tháng Giêng hàng năm.
Thánh Anê chuyển cầu đặc biệt cho mùa gặt, sự thanh khiết, sự trong sạch thể xác.
Thánh Anê là thánh bổn mạng, quan thầy cho các cặp tình nhân, các hướng đạo sinh nữ, các thiếu nữ, và các nữ nạn nhân bị xâm hại tình dục.
Những dấu hiệu đi kèm với hình ảnh thánh Anê là cừu con màu trắng, thiên tuế tử đạo hay vòng lá ô-liu, một thanh gươm hay một con dao và một lò lửa. Tên gọi Anê có nguồn góc Hy lạp là Agnos, nghĩa là trong trắng, thanh sạch.
Thánh Anê sống tại thành Rôma vào thế kỷ thứ III. Thời hoàng đế Điôclêxianô cai trị Đế quốc Rôma và là thời kỳ bách hại Đạo khốc liệt nhất trong các hoàng đế Rôma. Biến cố tử đạo của thánh Anê được tường thuật bởi thánh Đamasiô, thánh Ambrôsiô và sử gia kiêm thi sĩ Prudenciô (Peristephanon 14). Thánh Anê bị giết chết vào năm 303, khi mới được 13 tuổi.
Khi là một thiếu nữ 12 tuổi, Anê đã khước từ mọi lợi lộc của con trai thị trưởng thành Rôma. Chàng trai này yêu Anê say đắm và thường xuyên đến gặp Anê để chinh phục nàng. Nhưng Anê lại tuyên bố với chàng thanh niên rằng, nàng đã được đính hôn với một người khác, quyền quý hơn trăm vạn lần đối với chàng ta. Khi nghe thế, con trai thị trưởng Rôma đã bị ngã bệnh vì thất tình.
Khi viên thị trưởng biết nguyên nhân dẫn đến bệnh tình của con trai, ông đã triệu tập Anê đến. Trong lúc tra khảo, Anê đã tiết lộ với viên thị trưởng thành Rôma rằng nàng là người Kitô hữu và nàng đã khấn nguyện dâng hiến theo Chúa Giêsu Kitô. Viên thị trưởng tức giận và truyền lệnh hiến tế Anê cho các thần của người La mã với bản án là nhốt vào lupanar. Lupanar là một ngôi đền mãi dâm, dành riêng cho việc quan hệ xác thịt tùy thích với cô gái bị hiến tế. Mặc cho Anê chống cự, viên thị trưởng đã truyền lệnh lột trần nàng và điệu Anê trần truồng đi ngang qua thành phố, cho đến tận nơi mãi dâm. Nhưng lạ lùng thay, khi đang bị diễu phố trần truồng, tóc của Anê mọc dài ra rất nhanh và đã che kín thân thể của nàng.
Đến lupanar, tạm dịch là tình dục đền, một Thiên thần đã hiện ra và đã bao trùm Anê bằng ánh sáng chói lòa, làm cho dân chúng kinh hãi, sụp xuống cầu nguyện. Khi hay tin Anê đang ở lupanar và dân chúng đang cầu nguyện ở đó, con trai thị trưởng muốn đến thăm nàng và dùng mọi lời để chiêu dụ, quyến rủ nàng. Thế nhưng một con quỷ đã bóp cổ và anh ta bị chết ngạt tại đó. Viên thị trưởng điên tiết vì giận dữ, ông đã truyền lệnh thiêu sống Anê như cách đã thiêu các phù thủy. Nhưng lửa không những đã tránh để không chạm đến Anê mà lại còn thiêu chết các đao phủ của viên thị trưởng. Cuối cùng, Anê đã bị kết liễu bàng bản án cắt cổ. Trước khi bị giết chết trong tay các đao phủ, Anê đã nói rằng : «Đấng đã chọn tôi trước, Đấng đó sẽ đón nhận tôi».
Mộ của thánh Anê hiện nay vẫn còn ở Rôma, trong nhà thờ mang danh thánh nữ, ngay phía trên hầm mộ được đặt tên Anê. Còn bên dưới nơi trước kia là lupanar hiện tại là một nhà nguyện được xây ngầm dưới lòng đất.
Thánh Anê thường được thể hiện với một con cừu non ở dưới chân hoặc đang ôm trên tay. Hoặc cũng thường được thể hiện hình ảnh thân thể được che kín bởi mái tóc dài hay một áo choàng của thiên thần bao trùm thân thể. Các họa sĩ cũng thể hiện hình ảnh một lò lửa bên cạnh nàng hoặc hình ảnh Anê bị cắt cổ để diễn tả biến cố tử đạo của thánh nữ.
Chuyển ngữ và tổng hợp,
André Tuấn, AA.